Het elektriciteitsnet in Brabant en Limburg heeft vanaf december weer ruimte voor nieuwe aansluitingen voor bedrijven en energieparken. Maar nog niet iedereen kan dan al terecht op het stroomnet, dat in juni op slot ging door de explosieve vraag naar elektriciteit.

Het besluit om het overvolle stroomnet voor het eerst tijdelijk dicht te gooien, maakte drie maanden geleden nogal wat los. Politici, bestuurders en werkgevers vielen van hun stoel door de tijdelijke stop op grootverbruikaansluitingen. De boosheid bleek niet van de lucht. “We betreuren de maatschappelijke onrust”, zegt Tennet-baas Maarten Abbenhuis nu.

Netbeheerder Tennet ging op zoek naar extra ruimte en heeft die nu gevonden. Hoe? Door een vergoeding te geven aan bedrijven die het elektriciteitsnet op drukke momenten mijden. Zo denkt Tennet files op het net te voorkomen en ontstaat vanaf december weer ruimte voor nieuwe of zwaardere aansluitingen. De komende maanden worden hier nieuwe contracten voor afgesloten.

Even geduld

Door de ’tijdelijke oplossing’ komt ongeveer 1700 megawatt aan extra ruimte vrij. “Vergelijkbaar met negen keer het vermogen dat de stad Den Bosch gebruikt,” zegt Abbenhuis namens Tennet. De beheerder kan samen met Enexis ‘in principe’ alle 500 bedrijven aansluiten die vanaf juni op de wachtlijst zijn gezet. Al zullen er mogelijk een aantal knelpunten blijven, zoals Eindhoven-West en Hapert.

Initiatiefnemers van parken met windmolens of zonnepanelen die stroom terug willen leveren aan het net, moeten in sommige gevallen langer geduld hebben. Met de ruimte die eind dit jaar vrijkomt op het net, kan Tennet niet heel deze wachtrij wegwerken. “Er zijn 1800 aanvragen, daarvan zullen we een groot deel weg kunnen werken. Voor de opwek van stroom zat al langer een verstopping op het net,” zegt Jeroen Sanders van regionale netbeheerder Enexis.

“Volle netten mogen ons vestigings­kli­maat en onze duurzaam­heids­am­bi­ties niet in de weg staan.”

De schaarste op het net duurt naar verwachting tot 2025. Het ‘spitsmijden’ is een snelle oplossing om nog dit jaar toch al iets te kunnen. Voor de lange termijn investeert Tennet in tien jaar tijd twee miljard euro om de capaciteit op het net te vergroten in Brabant en Limburg. Dat gebeurt onder meer in Tilburg, Waalwijk en Geertruidenberg. Van de dertig grote projecten die op de planning staan, zijn er al tien in gang gezet. Tennet kijkt samen met provincies en gemeenten of het werk sneller kan.

Enexis trekt komende tien jaar 2,8 miljard euro uit om middenspanningsnetten in de twee provincies klaar te stomen voor de toekomst. Van dat geld worden in Brabant en Limburg bijna zestig stations verzwaard en vijf nieuwe gerealiseerd, daar zitten ook hoogspanningsstations bij. De forse investeringen moet de immense vraag naar stroom ruimte geven.

Meer vraag, minder ruimte

Het stroomnet in Brabant bereikte de grenzen doordat veel grote bedrijven verduurzamen. Door de hoge energieprijzen stappen ze bijvoorbeeld over van fossiele brandstoffen als aardgas naar (groene) stroom. Ook groeit het aantal laadpalen en warmtepompen. “Het is een crisis van de goede bedoelingen, want bedrijven zijn goed bezig met de energietransitie,” zegt Sanders van Enexis. Hij verwacht dat het komende jaren ‘code oranje’ blijft op het net. Dat kan ook buiten Brabant en Limburg problemen opleveren.

“Het is geen vanzelf­spre­kend­heid meer dat er op het elektrici­teits­net op elk moment van de dag voldoende transport­ca­pa­ci­teit beschik­baar is.”

Nadat Tennet een slot op het stroomnet deed, riepen de provincies en het Rijk een werkgroep in het leven. Daar maken ook werkgevers en netbeheerders deel van uit. Ben Voorhorst ging aan de slag als speciaal coördinator. Het is zijn taak om te onderzoeken hoe er ook komende jaren ruimte blijft op het net, in afwachting van de grote investeringen.

“Volle netten mogen ons vestigingsklimaat en onze duurzaamheidsambities niet in de weg staan,” aldus Voorhorst. Hij doet een beroep op grote stroomgebruikers om ook in de toekomst het net te ontlasten op drukke momenten. Ook vraagt hij bedrijven om te kijken of zij hun opgewekte elektriciteit zelf kunnen gebruiken of opslaan in batterijen, dat scheelt weer drukte op het hoofdnet. Want: “Het is geen vanzelfsprekendheid meer dat er op het elektriciteitsnet op elk moment van de dag voldoende transportcapaciteit beschikbaar is.”

Voorhorst verwacht mede door de hoge energieprijzen komende jaren een toename van elektrificatie. Hij schaakt op drie borden: hoe kunnen we het net beter benutten, hoe kunnen we de bouw van extra capaciteit versnellen en hoe zorgen we dat de infrastructuur daar zit waar hij het hardst nodig is? In die laatste categorie roept hij bedrijven en overheden op om toekomstige vraag zo snel mogelijk te melden. “Zo kunnen we mismatch tegengaan.”

Bron: De Gelderlander