De diversiteit aan oplossingen die de Nederlandse netbeheerders ontwikkelen en inzetten om meer ruimte op het elektriciteitsnet te creëren, neemt snel toe. Zo maakte Liander de afgelopen weken al meerdere keren bekend dat een of meer knelpunten op het elektriciteitsnet zijn opgelost. In dit artikel lees je welke oplossingen het gaat en hoeveel ruimte ze (kunnen) creëren.

Oplossing 1: Cable pooling

​Een van de technieken die extra ruimte creërt op het stroomnet is cable pooling. Bij cable pooling is er minder netinfrastructuur nodig, omdat op één netaansluiting de opwek van zowel wind- als zonne-energie gecombineerd wordt op één kabel. Het rendement op een netaansluiting kan hiermee fors worden verhoogd tot 39 procent, waar dat nu voor zon 12 procent en voor wind 28 procent is.

Cable pooling: verhoging van het rendement op een netaansluiting tot 39%

Oplossing 2: Storingsreserve loslaten

Een tweede oplossing waarvan veel verwacht wordt, is het gebruik van de vluchtstrook van het hoogspanningsnet. Minister Wiebes verwacht deze spitsstrook van het elektriciteitsnet per 1 januari 2021 vrijgegeven kan worden. ‘Dit is niet de oplossing voor alle problemen, maar het gaat wel echt heel veel extra ruimte geven’, zegt Huibert Baud, manager Strategie & Innovatie en Systeemintegriteit bij Liander.

‘Technisch is het loslaten van de storingsreserve geen uitdaging. De enige vereiste is dat zonneparken op afstand afgeschakeld moeten kunnen worden en dat is via omvormers of de schakelinstallatie prima te regelen.’ Het loslaten van de storingsreserve creëert tot 3 gigawattpiek aan extra aansluitmogelijkheden voor duurzame-energiesystemen.

Storingsreserve: 3 gigawattpiek aan extra aansluitmogelijkheden

Oplossing 3: Dynamische vermogensregeling

Een oplossing die op korte termijn voor de nodige verlichting kan zorgen, is dynamische vermogensregeling. Bij dynamisch terugleveren, zorgen slimme omvormers er voor dat de spanning in het stroomnet niet te hoog oploopt als er meer elektriciteit doorheen stroomt. Door dynamische teruglevering hoeven netbeheerders 25 procent minder transportbeperkingen op te leggen.

Dynamische vermogensregeling: 25 procent minder transportbeperkingen

Niet alleen dynamische vermogensregeling, maar ook het automatisch ingrijpen van omvormers als de spanning te hoog dreigt op te lopen, wordt volgens Baud de nieuwe norm. ‘In de toekomst zullen pv-projecten met een grootverbruikersaansluiting maar op 70 procent van het piekvermogen aangesloten worden. De opbrengst is daardoor weliswaar 3 procent lager, maar dat weegt op tegen de netaansluiting en de lagere investering in omvormers.

Het aftoppen van de productie bij te hoge productiepieken heet curtailment. Door deze productiepieken van zonneparken en -daken af te toppen, kunnen netbeheerders 30 procent meer duurzaam opwekvermogen aansluiten.

Curtailment: 30 procent meer duurzaam opwekvermogen aansluiten

Oplossing 4: Congestiemanagement

Congestiemanagement is het verdelen van de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet. Door middel van prijsmechanismen en marktwerking kan de vraag en het aanbod van energie gestuurd worden. Is de vraag naar transport van elektriciteit op een bepaald tijdstip groter dan wat het elektriciteitsnet aankan? Dan kunnen zakelijke grootverbruikers bijvoorbeeld tijdelijk en tegen betaling minder elektriciteit verbruiken of terugleveren. De ruimte die daarmee vrijkomt, kan verdeelt worden onder andere gebruikers. Zo krijgen meer bedrijven met een grootverbruikaansluiting hun gewenste elektrische vermogen.

‘Het is een oplossing waarmee nog minder succes wordt geboekt, maar waarvan de potentie wel onverminderd hoog is,’ aldus Baud. Het probleem is dat de huidige elektriciteitswetgeving achterloopt. Netbeheerders pleiten daarom al enige tijd voor een wijziging van de Elektriciteitswet op het gebied van congestiemanagement.

Congestiemanagement: sturing van vraag en aanbod van energie

Oplossing 5: Maximaliseren van het directe eigen verbruik

Bij het direct eigen verbruik van opgewekte energie, wordt het electriciteitsnet ontzien. Hoe meer opgewekte energie direct wordt verbruikt, zonder dat het het elektriciteitsnet opgaat, des te beter. ‘Als eigenaren van grootschalige pv-installaties erin slagen overschotten aan zonne-energie direct te benutten, ontstaat een 8 procent lagere belasting van het elektriciteitsnet.’

Maar helaas werkt ook hier de wetgeving niet mee: Om in aanmerking te komen voor subsidie via de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE++), moet er stroom teruggeleverd worden. Baud: ‘Dat is onlogisch en werkt zelfconsumptie tegen.’ Ook hier pleiten netbeheerders voor een wetswijziging.

Overschotten direct verbruiken: 8 procent lagere belasting van het elektriciteitsnet

Oplossing 6: Prefab bouwen

Door midden-, tussen- en hoogspanningsstations prefab te bouwen, kunnen netbeheerders hun doorlooptijd verkorten. Baud: ‘Door elektriciteitsstations prefab te bouwen, proberen we het tekort aan technici te omzeilen. Door de stations in de fabriek af te bouwen, zijn in het veld wezenlijk minder handjes nodig. We streven ernaar om zo de bouwtijd van een onderstation structureel korter te maken en uiteindelijk zelfs te halveren.’

Prefab bouwen: doorlooptijd midden-, tussen- en hoogspanningsstations halveren

Bron: Solar Magazine